شرکت کنندگان در بیستودومین اجلاس شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) که در دسامبر ۲۰۲۲ ( آذرماه ۱۴۰۱) در ریاض، پاییتخت عربستان سعودی برگزار شد هدف از برگزاری این اجلاس را هم اندیشی برای حل چالشهای زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی از طریق ایجاد آیندهای پایدار و فراگیر عنوان کردند و متفقآ درباره مباحثی چون حمایت از بهبود گردشگری و حرکت بهسوی آیندهای امنتر، منعطفتر، جامع و پایدار بحث و گفتگو کردند.
شعار سال” گردشگری و سرمایه گذاری سبز” را می توان خروجی نهایی این اجلاس دانست. از آنجا که چالشهای ناشی از رشد قابلملاحظه صنعت گردشگری از جمله افزایش استفاده از انرژیهای تجدید ناپذیر، افزایش مصرف آب در مقایسه با مصرف ساکنان، تولید زباله بیشتر و تخریب تنوع زیستی دریایی و زمینی، موجب شده گردشگری سبز با شاخصهای مشخصی در سطح دنیا مطرح شود.
یکی از دغدغه های پیش روی برنامه ریزان کلان اقتصادی و اجتماعی در کشورهای مختلف ،کاهش انتشار گازهای کربن است که در حال حاضر به یکی از مهمترین اهداف صنعت گردشگری جهان بدل شده و علاوه بر سازمانهای بینالمللی، دولتها نیز در این راستا اقدامات گستردهای را انجام دادهاند و آینده صنعت گردشگری را بهسوی سفرهای سبز بدون تولید گازهای کربن پیش میبرند.
از سویی دیگر و پیش از اجلاس شورای جهانی سفر و گردشگری در عربستان، کشورهای خاورمیانه نیز آمادگی خود را برای برگزاری نمایشگاه بازار سفر عربی (ATM) با عنوان ” کربن صفر” در جهت ایجاد توریسم سازگار با اقلیم اعلام کردند.
از این رو می توان کشورهای آسیایی و در راس آنها خاورمیانه را پیشرو فراهم کردن شرایط توریسم سازگار با اقلیم دانست که تمرکز خود را بر پنج موضوع پایداری خطوط هوایی سبز، مهماننوازی زیستمحیطی، جاذبههای پایدار، محصولات محلی و ابتکارات دولت آیندهنگر معطوف کردهاند.
یکی از مهمترین تاثیرات در رسیدن به هدف «کربن صفر» را باید در ایجاد خطوط هوایی سبز جستوجو کرد. چراکه بیشترین میزان تولید کربن، از طریق هواپیماها و سوختهای مورد استفاده آنها ایجاد می شود.
بههمین دلیل بسیاری از شرکتهای هواپیمایی در سراسر جهان در حال سرمایهگذاری در نوآوریهای پیشرفته برای به حداقل رساندن تاثیر سفرهای هوایی بر محیط زیست هستند و خطوط هوایی مستقر در خاورمیانه نقش پیشرو را ایفا می نمایند.
در کنار خطوط هوایی، بسیاری از هتلها و اقامتگاهها نیز سخت تلاش میکنند تا اثرات زیست محیطی خودرا به حداقل برسانند و از این رو ایجاد و بهره برداری اقامتگاههای سازگار با محیط زیست را در دستور کارخود قرار دادند.
خاورمیانه در حال حاضر میزبان مجموعهای از هتلها و اقامتگاههای سازگار با محیط زیست است که بسیاری از آنها پلاستیکهای یکبارمصرف، روشنایی و وسایل برقی انرژیزا را حذف کردهاند و از مواد تجدیدپذیر و سازگار با محیط زیست استفاده کردهاند.
تمامی این استراتژیهای گردشگری پایدار با مدیریت مستقیم دولتها در سراسر خاورمیانه در حال اجرا هستند و در این راستا سرمایهگذاریهای گستردهای در دپارتمانهای اقتصادی و پلتفرمهای یادگیری نوآورانه صورت گرفته است و کشورهای خاورمیانه در جهت رسیدن به این هدف، با چشماندازهای ۱۰ساله، به رقابت با یکدیگر مشغول هستند.
از سویی ازآنجا که تغییرات اقلیمی امروزه تبدیل به یکی از مهمترین بحرانهای جهان شده، صنعت گردشگری نقش قابلتوجهی را در این تغییرات ایفا میکند و حدود ۸درصد از گازهای کربن تولید شده در جهان را به خود اختصاص داده است.
از این رو، تمامی سازمانهای جهانی و دولتها درصدد کاهش گازهای گلخانهای در راستای افزایش تولید ناخالص داخلی بخش گردشگری برآمدهاند و رشد اقتصادی خود را از انتشار گازهای کربن جدا کردهاند.
در این راستا، شورای جهانی سفر و گردشگری، برای نخستین بار، در یک تحقیق پیشگامانه بهطور دقیق به بررسی اثرات صنایع داخل این بخش بر محیطزیست پرداخته است که ۱۸۵ کشور در تمام مناطق جهان را پوشش میدهد و هر سال با آخرین آمار بهروز میشود.
بنابراین پرواضح است رویکرد سازمانهای بین المللی در برنامه های توسعه ای، توجه توامان به توسعه گردشگری و بهره گیری از اقتصاد سبز است و براین اساس تولید ناخالص داخلی در مقابل انتشار گازهای گلخانه ای به عنوان راهبردی اساسی مطرح و لازم است اقدامات مشخصی از سوی برنامه ریزان کلان کشورمان برای همراهی با این حرکت جهانی انجام وبا اقدامات شایسته به روند کاهشی انتشار گازهای گلخانه ای و رسیدن به آرمان ” کربن صفر” در کشورمان اقدامات لازم صورت پذیرد.