بیشترین گردشگران خارجی در یک دهه گذشته متاثر از چه شرایطی به ایران سفر کردند؟
دانستن این موضوع چه فایده ای دارد؟
در یک دهه گذشته در چند مقطع زمانی بیشترین تعداد گردشگران خارجی به یران سفر کرده اند.
۱٫پس از امضای توافق برجام و بهبود روابط سیاسی ایران با کشورهای غربی. از قضا آن سال ها مصادف شده بود با رونق برخی شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام و یوتیوب و حضور “بلاگر” های خارجی در ایران و انعکاس تصاویر زیبا از جاذبه های طبیعی و تاریخی کشورمان. گردشگران اروپایی، آمریکایی و استرالیایی ایران را مقصدی ناشناخته اما جذاب، نسبتا ارزان با مردمانی خونگرم و مهمان نواز یافتند و سفر به کشورمان را به دیگران توصیه می کردند. تعداد گردشگران خارجی در آن مقطع زمانی بیشتر شد تا جایی که برخی توراپراتورهای اروپایی به شرکا و کارگزاران ایرانی خود گفتند که ایران با زیرساختهای فعلی نمیتواند پذیرای گردشگران بیشتری باشد و در پی آن افرادی اقدام به احداث هتل و اقامتگاه های بومگردی و خرید خودروهای مناسب حمل گردشگران نمودند. پرواضح بود که رونق صنعت گردشگری برآیند یک تغییر در سیاست خارجی ایران بود و تلاش بخش خصوصی و وزارت میراث فرهنگی درجهت تسهیل حضور گردشگران خارجی در ایران در پی آن اتفاق سیاسی رخ داد و نه مقدم بر آن. دیری نپایید که آن روزهای خوش گردشگری ایران با شیوع ویروس کرونا و البته تغییر سیاست خارجی ایران و کشورهای غربی درقبال یکدیگر تمام شد.
- سیاست خارجی جدید دولت روسیه با نام « povorot na Vostok» یا «The Russian Pivot to Asia» که از سال گذشته به اوج رسید و در پی آن اکثریت گردشگرانی که در یک سال اخیر به ایران سفر کردند از کشور روسیه بودند.
- کاهش قیمت جهانی نفت و البته عدم خرید نفت ایران در پی تحریم های گسترده و در نتیجه کسری بودجه دولت ها در ایران و تماشای رشد و توسعه کشورهای همسایه در صنعت گردشگری که باعث شد مسئولین کشور حداقل در ظاهر به فکر حمایت و توسعه گردشگری برایند که از این رهگذر نیز تعدادی گردشگرخارجی درحوزه های تاریخی، فرهنگی، زیارتی و درمانی به ایران سفر کردند.
- تصمیم حاکمیت در ایران در جهت گسترش روابط سیاسی و اقتصادی با دولت چین و معافیت گردشگران چینی از دریافت روادید سفر به ایران که از اسفند سال ۱۴۰۱ منجر به ورود گردشگران این کشور در قالب گروه های اغلب پرتعداد به ایران شد.
بنابراین حضور یا عدم حضورگردشگران خارجی در ایران، خواسته یا ناخواسته تحت تاثیر مستقیم اتفاقات سیاسی بین المللی و سیاست خارجی حاکمیت ایران رخ داده است. در سایر کشورها نیز مسایل سیاسی داخلی و بین الملی بر روند ورود گردشگران به آن کشورها تاثیرگذار است اما در ایران به دلایل مختلف تاثیر مسایل سیاسی بر روند ورود گردشگران به مراتب بیش از تبلیغات وزارت میراث فرهنگی و بخش خصوصی است.
و اما فایده مرور و یادآوری و تحلیل این رخدادها چیست؟
- اینکه ما فعالان بخش خصوصی گردشگری به یکدیگر یادآور شویم در حرفه ای مشغول بکار هستیم که میبایست همانند فعالان بازار سرمایه و بورس همواره از رویدادهای سیاسی واقتصادی بین المللی مطلع باشیم. افراد و شرکت هایی در این عرصه باقی خواهند ماند که بتوانند درکوتاه ترین زمان ممکن با چابکی نیازهای حضور در بازار هدف جدید را فراهم کنند. به طور مثال در چند ماه گذشته آژانس های مسافرتی با کمبود حضور راهنمایان گردشگری مسلط به زبان روسی و چینی مواجه شده اند. برخی منفعلانه عمل کردند و نتوانستند پاسخگوی این نیاز باشند و برخی با سرعت عمل به آموزش راهنمایان روسی و چینی زبان پرداختند.
- بدون تعارف افزایش تمایل گردشگران روسی برای سفر به ایران در درجه اول نه هنر وتوانمندی بخش خصوصی گردشگری ایران بوده و نه وزارت میراث فرهنگی. مقایسه تعداد سفرهای گردشگران روسیه ای به ایران در یک دهه اخیر نسبت به یک سال اخیر گویای این ادعاست. در واقع نگاه اتباع روسیه به ایران نخست مرهون تغییر سیاست دولت روسیه معروف به «برگردان به شرق» و نیز اتفاقاتی است که در کشور روسیه رخ داده است و هنر بخش خصوصی و دولت ایران بهره برداری از اندک فرصت های ایجاد شده است. ناگفته نماند تعداد گردشگران روسیه ای و چینی که به ایران سفر کرده اند هنوز هم در مقایسه با تعداد گردشگران روسیه ای و چینی که به ترکیه سفر کرده اند بسیار اندک است.
